Son zamanlarda hem çoğunlukla evde olduğumdan hem de son yaşadığımız deprem faciasından dolayı belgesel izlemekle kafayı bayağı bir bozdum. Ayrıca sadece izlemekle kalmıyorum, not da tutuyorum. Bundan dolayı aklıma tükettiğim bu belgesel özetlerini sizinle de paylaşarak bir seri oluşturmak geldi. İlk bölümde gündemimize çok uygun, 2011 Japonya depremi var.
Bildiğiniz üzere Japonya, bir deprem ülkesi olmasının yanı sıra Pasifik Ateş Çemberi’nin de bir parçası. Büyük depremleriyle ünlü bir ülke olması, Japonya’yı sık sık dünya gündeminde ilk sıralara taşıyor. 2011’de bir gün dünya gündemi olacaklarından habersiz, Japon halkı sıradan bir gün yaşarken başlarına ülkenin en büyük felaketi geliyor.
11 Mart 2011 saat 14.47’yi gösterdiğinde Japonya, tarihinin en büyük depremiyle karşılaştı. Merkez üssü Japonya’nın Tōhoku bölgesindeki Oshika Yarımadası’nın 72 km (45 mil) doğusunda, Pasifik Okyanusu’nda 9,0 Mw büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Artçı şoklarıyla birlikte toplamda 5 dakika 55 saniye kesintisiz deprem yaşandı. Binalarda çoğunlukla yıkım görülmezken, Tokyo’da bir gökdelenin çatı katında çekilen bir video viral oldu. Belki hatırlarsanız videoda karşısındaki iki gökdelen beşik gibi sallanırken bu anları kayda alan kişinin oldukça sakin tepkiler verdiğini izlemiştik.
Deprem etkisiyle ölen kişi sayısı iki elin parmağını zor geçerken, ardından gelecek olan tsunami asıl korku sebebiydi. Okyanusta kırılan 400 kilometre uzunluğundaki fay, 3 metre yukarı kayıyor ve 100 milyar metreküp okyanus suyunu da beraberinde yukarı sıçratıyor. Bunun sonucunda, saatte 800 kilometre hızla ilerleyen dev tsunami dalgası Tohoku kıyılarına doğru hızla yaklaşıyor ve en sonunda kıyıya vuruyor.
Dalgalardan kaçmak için çok az süresi olan Japonya halkının bir başka felaketten daha kaçması gerekiyor, Nükleer santral. Üç aktif nükleer reaktörün çalıştığı santralin bataryalı soğutucuları, tsunami başlangıcından 8 saat sonra kapanıyor ve kısa aralıklarla iki patlama yaşanıyor. Soğutucuların da kapanmasıyla birlikte elle soğutma girişimi başlıyor ve itfaiye çalışanlarını radyasyon tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor.
En yükseği 37 metre yüksekliğe ulaşan tsunami dalgaları, depremden 7 saat sonra Hawaii ve California sahillerini de süpürdü. Toplamda 13 bin kişinin öldüğü ve 14 bin kişinin kaybolduğu bu deprem, Japonya tarihinin en büyük depremi olarak tarihe geçti.
